Svetski dan ježeva, koji se obeležava 2. februara, predstavlja odličnu priliku da se podigne svest i odgovornost prema zaštiti ovih malih, ali veoma važnih stvorenja u ekosistemu. Svetski dan ježeva koji se obeležava na ovaj datum, uglavnom je poznat u Velikoj Britaniji. U ovoj zemlji, 2. februar je dan kada se organizuju različite aktivnosti za podizanje svesti o zaštiti ježeva, koji su ugroženi zbog smanjenja staništa, urbanizacije i drugih faktora.

Piše: Djole dog

Ježevi su mali, noćni sisari prepoznatljivi po svojim bodljama koje im pomažu u zaštiti od predatora. Postoji nekoliko vrsta ježeva širom sveta, a najpoznatiji su evropski jež (Erinaceus europaeus) i afrički pigmejski jež (Atelerix albiventris), koji se često drže kao kućni ljubimci.

Ježevi su insektivori, što znači da se hrane insektima, glodarima, malim žabama, jajima i ponekad voćem. Imaju važnu ulogu u ekosistemu, jer pomažu u kontroli broja insekata i malih glodara. Prepoznatljivi su po bodljama koje prekrivaju njihovo telo. Bodlje nisu otrovne, ali služe kao odbrambeni mehanizam – kada se osete ugroženim, jež se uvije u lopticu, pokrivajući tako svoja ranjiva mesta.

U divljini, ježevi obično žive 3 do 5 godina, dok u zatočeništvu mogu doživeti i do 7 godina, uz odgovarajuću negu.

Ježevi naseljavaju različite vrste staništa, uključujući šume, vrtove, poljoprivredna područja i urbana naselja. Ipak, zbog urbanizacije i gubitka staništa, njihova populacija je u opadanju. Oni su zaista fascinantna bića, ali nažalost, suočavaju se sa brojnim opasnostima koje ugrožavaju njihov opstanak. Gubitak staništa, zagađenje, saobraćajne nesreće i klimatske promene samo su neki od faktora koji imaju ozbiljan uticaj na njihove populacije.

Evo detaljnijeg pregleda opasnosti i ugroženosti koje ježevi doživljavaju:

Gubitak staništa i urbanizacija

Najveća pretnja za ježeve u mnogim delovima sveta je uništavanje njihovih prirodnih staništa. Kroz širenje urbanih područja, izgradnju puteva, komercijalnih zgrada i poljoprivrednih površina, mnogi ježevi gube mesta koja koriste za sklonište, hranu i reprodukciju. U nekim slučajevima, urbanizacija stvara prepreke u obliku velikih asfaltiranih površina i betonskih struktura, što otežava ježevima kretanje i pronalaženje hrane.

Saobraćajne nesreće

Ponekad se zaboravi da su ježevi, zbog svoje male veličine i ponašanja koje uključuje istraživanje i prelazak puteva, često žrtve saobraćajnih nesreća. U oblastima gde su saobraćajna infrastruktura i gust saobraćaj prisutni, ježevi često stradaju na putevima dok prelaze iz jednog područja u drugo u potrazi za hranom ili novim staništem. Ponekad čak i na mestima gde je pešačenje bezbedno za ljude, ježevi rizikuju da budu udarani od strane vozila.

Upotreba pesticida i herbicida

Poljoprivreda koja koristi hemijske pesticide, herbicide i druge toksične supstance predstavlja veliku pretnju za ježeve. Ove hemikalije mogu se unositi kroz ishranu, jer ježevi jedu insekte, gliste i druge male životinje koje su kontaminirane. U nekim slučajevima, pesticidi mogu direktno ubiti ježeve ili ih oslabiti, čineći ih podložnijima bolestima i lošim uslovima za preživljavanje.

Klimatske promene

Klimatske promene dovode do pomeranja temperatura, što može uticati na hibernaciju ježeva. U nekim regionima, duže ili hladnije zime mogu otežati preživljavanje tokom perioda hibernacije. S obzirom na to da ježovi zavise od specifičnih vremenskih uslova, promene u sezonskim šablonima mogu dovesti do toga da ježevi ne nađu dovoljno hrane pre nego što padnu u hibernaciju, što može ugroziti njihov opstanak.

Zagađenje i plastika

Zagađenje životne sredine, posebno zagađenje plastikom, predstavlja dodatnu opasnost za ježeve. Ježevi mogu progutati male komade plastike, što može izazvati ozbiljne zdravstvene probleme i smrt. Osim toga, ježevi mogu slučajno ući u otpadne jame ili plastične kutije, gde mogu ostati zarobljeni, što dovodi do povreda ili smrti.

Nepravilno hranjenje i zavisnost od ljudi

Iako je hranjenje ježeva u vrtovima često čin dobrih namera, prekomerno hranjenje može dovesti do problema. Ježevi koji postanu previše zavisni od ljudske hrane mogu izgubiti sposobnost da efikasno traže hranu u prirodi. To može narušiti njihovu prirodnu ishranu i učiniti ih podložnijim bolestima i preživljavanju u divljini. Takođe, nesvesna upotreba nepravilne hrane (kao što su mleko ili hrana koja nije odgovarajuća za njihov probavni sistem) može biti štetna.

Kako bi se pomoglo u očuvanju ježeva, potrebne su različite strategije:

1. Očuvanje prirodnih staništa je ključno, što podrazumeva smanjenje urbanizacije i zaštitu prirodnih područja.
2. Pomoć za divlje ježeve uključuje stvaranje sigurnih koridora za kretanje, postavljanje prelaza preko puteva i pružanje zaklona i hrane u vrtovima, ali umereno.
3. Osvestiti javnost o tome kako da se pravilno brinemo o ježevima, kako ne bi postali zavisni od ljudske pomoći.
4. Zakonodavne inicijative mogu da pomognu u smanjenju korišćenja pesticida i drugih hemikalija koje ugrožavaju ježeve.