Snažnog tela, temperamenta, živahan i energičan * Izuzetno privržen vlasniku i izdržljiv * Ima dobro razvijen njuh i odličan je gonič
Za magazin “Pas” piše Kinološka akademija
Bez obzira na to što zvanična kinološka sistematika, a i ona nezvanična, prepoznaju mnogo rasa goniča, do današnjih dana nije poznato kako su oni nastali. Sigurno je da goniči pripadaju najstarijim tipovima pasa, pošto je psu jedna od osnovnih osobina gonjenje divljači sa željom da je uhvati i pojede. To je, kao čvrstu genetsku osnovu, nasledio od vuka.
Poreklo
Prema zapisima starih grčkih i rimskih pisaca, na teritoriji Balkana goniči su postojali u 6. veku pre nove ere. Naravno, tadašnji goniči, a to važi i za sve druge pse, u velikoj meri su se razlikovali od današnjih rasa. Osnovno pitanje je odakle su stigli osnovni oblici goniča, od kojih su nastali naši goniči, da li su njihovi preci došli iz Afrike ili iz Azije. Možda bi se moglo reći da su nastali kao rezultat mešanja onih rasa koje su pristigle iz Afrike na tlo Grčke, a odatle na Balkan, i onih koje su iz Indije stigle do Anadolije i dolaskom Turaka pristigle na Balkan. Pretpostavki je mnogo, a pouzdanih odgovora nema.
Ova druga pretpostavka, da su na Balkan goniče doveli Turci, može se posmatrati s više strana. U literaturi ovakva pretpostavka postoji dugi niz godina, međutim, pitanje je koliko je realna. Naime, goniči kakvi danas postoje u Srbiji susreću se u Turskoj u znatnom broju na teritoriji zapadne Turske, u evropskom delu koji ima kopnenu granicu sa Grčkom. U istočnim delovima Turske, u Anadoliji, koja konfiguracijski dosta odgovara lovu s goničima, lovi se, najčešće, u društvu hrtova.
Kako navodi D. Pavlović (1950), iz naše istorije i opisa vidljivo je da se do vremena despota Stefana Lazarevića u Srbiji lovilo sa sokolovima i hrtovima. Od 15. veka pominju se i goniči. Moglo bi se sa velikom dozom sigurnosti pretpostaviti da je lov sa goničima u Srbiji postao omiljeni način lova tek posle dolaska Turaka. Turci su takav način lova upražnjavali u svojoj domovini.
Ne postoji pouzdana metoda kojom bi se utvrdilo tačno poreklo naših goniča, odnosno da li su oni potomci goniča Ilira, Kelta, Grka ili nekih drugih, ali da njihovi prapreci potiču sa tih terena – tu dileme nema. Goničima se smatraju lovački psi koji glasno gone divljač. Gonič lovi nosem, a hrt, koji takođe goni, okom. Gonič ne vidi divljač, već sledi trag, a hrt mora da vidi divljač da bi je gonio.
Istraživanja
Prva istraživanja goniča na Balkanu obavio je Franc Laska. Rezultati tih istraživanja objavljeni su 1905. Premereno je 1.036 goniča, i to 443 kratkodlaka, 307 dugodlakih i 386 oštrodlakih. Odmah treba istaći priličan broj dugodlakih goniča, tipa koji danas zvanično ne postoji. On je, nakon izračunavanja osnovnih telesnih parametara, napisao prve standarde za te tri grupe goniča. To su prvi standardi goniča na Balkanu.
Republika Srbija bila je nekada u sastavu Jugoslavije i tada je imala sedam autohtonih rasa goniča, koji je priznao FCI. Raspadom te države i drugim promenama, Srbija je postala i ostala samostalna država sa dve rase goniča. Danas u srpske rase goniča koje su priznate na međunarodnom nivou od strane FCI spadaju srpski trobojni gonič i srpski gonič.
Komisija za autohtone pse u tadašnjoj Jugoslaviji, na sastanku 1955, odlučuje da se mora napisati standard za ovog goniča pod nazivom „balkanski trobojni gonič”. Prva zvanična prezentacija pasa ove rase obavljena je u okviru Druge međunarodne izložbe opasa svih rasa u Beogradu, juna 1958. Tadašnji Jugoslovenski kinološki savez usvojio je standard jugoslovenskog trobojnog goniča, kako se tada rasa nazivala, 1958. na sastanku u Beogradu. FCI je zvanično priznao rasu i usvojio standard 1961, kada pod brojem 229 objavljuju prvi standard za ovu rasu. Današnji standard urađen je na osnovu zootehničke studije koju su uradili Urošević i saradnici (1988). Prethodni naziv rase, jugoslovenski trobojni gonič, promenjen je 1996. u srpski trobojni gonič. Među lovcima rasa se žargonski naziva “trobojac”.
Pas srednje veličine, snažnog tela, temperamentan, živahan i energičan. Privržen, ljubak, živahan, pouzdan i veoma izdržljiv. Visina za mužjake je 45–55 cm, idealna 51 cm. Za ženke 44–54 cm, idealna iznosi 49 cm. Telo ovog psa je pravougaonog formata. Dužina tela je za oko 10% veća od visine grebena. Osnovna boja je zasićenocrvena ili lisičija crvena, sa crnim plaštom ili sedlom. Crna boja može da dopire do glave i tada na slepoočnicama pravi crne oznake. Na grudima je dozvoljena belina koja se može protezati unazad do kraja grudne kosti, kao i na stomak i unutrašnju stranu zadnjih nogu. Donja polovina nogu, kao i vrh repa, mogu biti beli. Beline ne treba da zauzimaju više od 1/3 površine tela. Upotrebljava se kao lovački pas za lov pogonom krupne i sitne dlakave divljači. Životni vek im je od 12 do 15 godina.