Određene rase poput bedlington terijera, jorkšir terijera i koker španijela češće se rađaju sa urođenim oboljenjima jetre, a istovremeno su im i skloniji u kasnijim starosnim dobima.
Tekst: dipl. vet. spec. Nikoleta Novak za magazin „Pas“; Foto: Shutterstock
Bolesti jetre obuhvataju veliki broj poremećaja kod kojih je funkcija jetre smanjena i manje efikasna nego što je normalno. Jetra je najveći unutrašnji organ u organizmu ljubimca i pretpostavlja se da obavlja oko 1.500 funkcija.
Ona ima centralnu ulogu u varenju i preradi hranljivih materija, odstranjivanju toksina, sintezi osnovnih komponenti krvi kao i deponovanju vitamina i minerala.
Hepatitis predstavlja zapaljenje jetre koje može biti posledica mnogobrojnih pormećaja uključujući one izazvane virusima, bakterijama, hemikalijama i lekovima. Ukoliko zapaljenje traje dugo i ako se ne leči adekvatno, može doći do zamene zdravog tkiva jetre ožiljnim, vezivnim tkivom što predstavlja cirozu jetre.
Njena funkcija može biti poremećena i usled bolesti koje su zahvatile druge organe u telu, ali nije retkost o da su pojedini psi na svet došli sa poremećajima u funkciji jetre.
Faktori koji mogu da dovedu do bolesti jetre uključuje i starost. Urođena i razvojna oboljenja obično pokazuju znake kod mlađih jedinki, dok su tumori jetre česti kod ljubimaca starijih od 10 godina. Određene rase poput bedlington terijera, jorkšir terijera i koker španijela češće se rađaju sa urođenim oboljenjima jetre, a istovremeno su im i skloniji u kasnijim starosnim dobima.
Toksične hemikalije (pesticidi i herbicidi) i lekovi, ako se unose slučajno ili nekontrolisano mogu da dovedu do oštećenja ovog organa. Razvoju oboljenja ovog organa doprinosi i gojaznost i prekomerna ishrana koju ljubimac unosi.
Vrlo je teško prepoznati da vaš ljubimac ima neko od oboljenja jetre jer su simptomi slični mnogim drugim oboljenjima. To su najčešće slab apetit, depresija, gubitak telesne mase, pojačana žeđ.
Specifični znaci oboljenja jetre uključuju i žuticu (ikterus-žuto prebojavanje desni, kože i vidljivih sluznica), poremećeno ponašanje (nervni simptomi) i nakupljanje tečnosti u stomaku (ascites).
Detaljan klinički pregled ljubimca je osnova koja može ukazati na potencijalno oboljenje jetre. Budući da su simptomi bolesti jetre nespecifični veterinar može da predloži dalja dijagnostička ispitivanja kako bi se potvrdila dijagnoza. To je najčešće analiza krvi, putem koje je moguće detektovati biohemijske promene koje govore o oštećenju jetre ili o njenoj poremećenoj funkciji.
Ultrazvučnim i rendgenskim pregledom moguće je otkriti promene u obliku, veličini ili dotoku krvi kojom se snabdeva ovaj organ. Primenom ultrazvuka moguće je steći uvid i u strukturu jetrine građe. Definitivnu dijagnozu oboljenja jetre moguće je postaviti laboratorijskim pregledom uzetog isečka tkiva jetre – biopsijom.
Tretman i kontrola
U zavisnosti od ozbiljnosti i vrste oboljenja jetre veterinar će preporučiti adekvatnu terapiju i režim za ljubimca. Specijalno formulisana ishrana, upotreba određenih lekova i u određenim slučajevima hirurgija su najčešće terapijske smernice kod životinja sa obolelom jetrom. Odmor i pošteda su veoma značajni za uspešan oporavak pacijenta.
Jetra, za razliku od drugih organa ima izuzetno veliki kapacitet da se obnavlja (regeneriše), podrazumevajući da uzrok oboljenja nije stalno prisutan. Hrana koja sadrži visoko kvalitetne i lako svarljive proteine, ugljene hidrate i masti sa osnovnim vitaminima pomoći će da se odstrane toksini i podstakne regeneracija tkiva jetre.