U velikom broju slučajeva prvo pitanje, a i savet, kada je u pitanju pas sa simptomima karakterističnim za osteoartitis, displaziju kuka ili neki drugi problem lokomotornog aparata, je vezano za njegovu telesnu težinu. Prevelika telesna težina učestvuje u nastanku simptoma i otežava ih, ali zato njeno smanjenje vrlo lekovito deluje na sve probleme u vezi lokomotornog aparata.
Piše: dr vet.med Tamara Stanojević
Opasnosti prevelike telesne težine za nastanak bolesti mišićno-skeletnog sistema
Smatra se da jednu četvrtinu poseta veterinarskoj ambulanti čine problemi pasa sa mišićno-skeletnim sistemom. Bez obzira na osnovni uzrok oboljevanja, neadekvatna ishrana, sa posledičnom gojaznošću se može smatrati odlučujućim stanjem za razvoj neke od bolesti lokomotornog aparata. Najizraženiji uticaj prevelike težine se može videti kod starijih pasa, koji su i najčešće pod opterećenjem prevelike težine ili su čak i gojazni. Gojaznost je rizik za razvoj osteoartritisa starijih pasa iz dva pravca:
PROČITAJ JOŠ
- Predstavlja preveliko fizičko opterećenje na zglobove, što otežava stanje
- Iz masnog tkiva, koga ima više nego što je poželjno, potiču inflamatorni medijatori koji učestvuju u pojavi i progresiji bolesti.
U različitim studijama je zabeležen uticaj povećane težine na negativan razvoj bolesti, ali i pozitivan uticaj smanjenja telesne težine na razvoj osteoartritisa, ostalih koštano-zglobnih oboljenja i ukupno zdravstveno stanje pasa.
Studija duga 14 godina (Kealy and al. 2002) rađena na labradorima koji su živeli u paru u istim uslovima, sa jedinom razlikom u količini hrane koju su dobijali: jedan labrador u paru je jeo 25% manje hrane. Pokazalo se da su oni koji su jeli manje živeli duže oko dve godine, imali kvalitetniji život u starijim godinama, a prosečno su se znakovi osteoartritisa pojaviljivali u 12. godini života. Hramanje, bol i otok, i uopšte simptomi koji upućuju na oboljenje zglobova pojavljivali su se već u 6.godini kod pasa koji su jeli po volji i bili veće telesne težine.
Druga studija koja je obuhvatila 92 labradora različite telesne kondicije pokazala je da su koncentracija zapaljenskih elemenata krvi i oznaka na skali telesnog izgleda (BCS) proporcionalno rasle, odnosno da su psi sa BSC 6 i 7, što je oznaka za pse sa povećanom telesnom težinom, imali povećanu koncentraciju zapaljenskih medijatora u krvi. Ovaj proporcionalni odnos je potvrdio vezu između gojaznosti i hroničnih zapaljenskih oboljenja, što je osteoartritis u svojoj suštini.
Takođe i druga oboljenja koja pse ometaju u kretnjama – displazija kuka i ruptura prednjeg ukrštenog ligamenta umnogome su zavisna od njihove telesne težine. U okviru jedne studije pokazano je da se rizik od rupture prednjeg ukrštenog ligamenta povećava za 4 puta kod pasa sa povećanom telesnom težinom. Kada se objašnjava ovaj problem povrede ligamenata kolena, onda se navodi i da je ovo zdravstveni problem “neaktivnih pasa u srednjem životnom dobu koji su uglavnom sa prekomernom telesnom težinom”.
Smanjenje prekomerne telesne težine je rešenje!
Smanjenje telesne težine može odložiti pojavu osteoartitisa, a kod obolelih pasa pomaže u smanjenju bola, poboljšava kretanje i smanjuju upotrebu antiinflamantornih lekova. Kao primer se navodi da je kod pasa koji su izgubili samo 6.1% telesne težine utvrđena značajna redukcija šepanja. Zato se smatra da je dovodjenje telesne težine na optimalnu (idealnu) –čak jedan od najdelotvornijih elemenata terapije. To se potvrđuje i kroz današnji pristup nekih veterinara ortopeda koji su na osnovu rezultata studija i iskustva, s obzirom na uzročno-posledični odnos gojaznosti, osteoartritisa i displazije kukova, kojim se odlaže hiruški postupak i zamena kuka kod gojaznih pasa. Umesto operacije psima se preporučuje redukcija telesne težine, sa akcentom na smanjenje telesnih masti. Tokom režima mršavljenja bolnost i problem sa hodanjem se rešava antiinflamatornim lekovima i odgovarajućim suplementima. Praćeni pacijenti su sa gubitkom kilograma i oprezno uvedenim aktivnostima pokazivali bolju motoriku, smanjenje bolnosti i uopšte poboljšanje stanja.
Tamara Stanojević je veterinar koji se bavi pre svega ishranom pasa i mačaka kao jednim od stubova njihovog dobrog zdravlja. Na svakoj stanici profesionalnog ali i privatnog života, trudi se da oni koji brinu o kućnim ljubimcima imaju pouzdane informacije kako bi ih što bolje razumeli i ispunili njihove individualne potrebe. Sada i kroz rad u svojoj veterinarskoj apoteci “Bg Pet” u Beogradu.
